Centralny Obóz Pracy w Potulicach (1945 – 1949) |
miejsce: PotuliceFragment planu obozu w Potulicach z lat wojny Pobierz artykuł(pdf, 966 kB)
W artykule znajdziesz: pełne opracowanie hasła, ciekawostki, fotografie, bibliografię. 19 czerwca 1945 roku Potulice zostały siedzibą nowo utworzonego Pomorskiego Zarządu Obozów Pracy, któremu podlegały obozy na terenie województw: pomorskiego, zachodniopomorskiego i gdańskiego. Następnie powołano Okręgowe Zarządy Pracy Więźniów (Obóz pracy Potulice podlegał pod okręg „Pomorze” i obejmował swym zasięgiem w tym okresie powiaty: bydgoski, inowrocławski, szubiński, wyrzyski, sępoleński, tucholski i świecki). Po ich likwidacji w 1947 roku, administracją obozów zajęły się Wydziały Więziennictwa WUBP. Kontrole nad więźniami sprawował Wydział Pracy Więźniów w Departamencie Więziennictwa MBP. Obóz zostaje rozwiązany na przełomie 1949/50 roku. Na jego miejscu powstaje obóz karny (17 VII 1950). Więźniami obozu w 90 % byli Niemcy, następnie Polacy, osadzani za powiązania z podziemiem niepodległościowym, za przynależność do niemieckiej grupy narodowościowej, co na terenach wcielonych do Rzeszy było dosyć częste. Na terenie Pomorza Gdańskiego był przymus germanizacyjny. 22 II 1942 roku Albert Forster wydał odezwę, zalecającą podpisywać DVL. W latach 1942 – 1944 do III grupy zapisało się ok 60 % Polaków. Po wkroczeniu wojsk radzieckich i wprowadzeniu nowej administracji ujawnił się brak zrozumienia sytuacji Polaków z obszarów wcielonych do Rzeszy. Na terenach GG Polacy podpisujący DVL byli uważani za zdrajców. Poprawa sytuacji na terenie województwa pomorskiego nastąpiła po 25 VII 1945 roku. Mieszkańcy tego obszaru oprócz kilku powiatów, które podczas wojny należały do Kraju Warty, mogli po złożeniu deklaracji wierności narodowi polskiemu otrzymać zaświadczenie, że są obywatelami polskimi. Oczywiście wszelkie weryfikacje były rozpatrywane przez władze bezpieczeństwa. Dochodziło do wielu nadużyć. Dużą liczbę osób uwięzionych stanowiły kobiety z dziećmi i osoby starsze. Według sprawozdania Ignacego Cedrowskiego (lekarza obozowego), obejmującego okres od 1 IV 1947 do 31 I 1948 roku, dzieci w tamtym okresie stanowiły liczebnie ¼ obozu. Na 1285 dzieci poniżej 14 roku życia około 900 pozostawało bez matek. Sprawozdanie z działalności Departamentu Więziennictwa MBP z 15 V 1948 roku sygnalizuje problem gwałtów na kobietach. Ukazuje również wysoki wskaźnik zmarłych noworodków, świadczący o niskich dodatkach żywnościowych dla kobiet. Wideo![]() materiał: Telewizja Polska S.A. Wybrana bibliografiaL. Bronka, „Centralny Obóz Pracy w Potulicach w latach 1945 – 1950”, Bydgoszcz 1993, mps pracy magisterskiej. |
![]() |
![]() |